Bất kỳ ai lần đầu tiên chứng khiến thiên táng ở Tây Tạng đều phải lặng người thật lâu, không phải vì sợ hãi mà là vì sự choáng ngợp. Bởi trong khoảnh khắc tưởng chừng như rợn người ấy lại ẩn chứa một vẻ đẹp rất riêng: vẻ đẹp của sự buông bỏ và lòng tin tuyệt đối vào kiếp luân hồi. Trong bài viết này, hãy cùng Công ty Offtrack Travel khám phá tục lệ thiên táng hay còn gọi là điểu táng ở Tây Tạng, một tục lệ phản ánh tín ngưỡng và triết lý sống “hòa mình vào tự nhiên” rất đặc trưng của người dân nơi đây.
Phong tục thiên táng ở Tây Tạng là gì?
Tục thiên táng ở Tây Tạng hay điểu táng Tây Tạng là một nghi lễ linh thiêng mang đậm màu sắc tâm linh. Thay vì chôn cất người đã khuất trong lòng đất như nhiều nền văn hóa khác, họ sẽ đưa thi thể người mất lên núi, thực hiện các nghi thức cầu nguyện và để lại cho những đàn kền kền đói đến “tiếp nhận”.
Nghe qua có thể hơi rùng mình nhưng với tín ngưỡng Phật giáo Kim Cương thừa, tục lệ mai táng này thể hiện sự từ bi và buông bỏ: thể xác vốn chỉ là lớp vỏ tạm thời sẽ được hiến dâng cho muôn loài, trong khi linh hồn được cầu nguyện sẽ siêu thoát. Đồng thời, thân nhân người mất chứng kiến khung cảnh ấy ở Larung cũng mở ra góc nhìn mới – lời nhắc nhở người ở lại về một cuộc sống vô thường.
Tục thiên táng tại Tây Tạng là nghi lễ thể hiện sự từ bi và buông bỏ
Tại sao người Tây Tạng lại chọn hình thức thiên táng cho người đã khuất?
Không phải ngẫu nhiên mà thiên táng ở Tây Tạng trở thành hình thức mai táng phổ biến và ăn sâu vào tín ngưỡng nơi đây. Trước hết, điều kiện tự nhiên khắc nghiệt của vùng cao nguyên, nơi được mệnh danh là “nóc nhà thế giới” chính là một yếu tố quyết định. Đất đá ở Tây Tạng quá cứng và lạnh để có thể chôn cất, trong khi gỗ và nhiên liệu đốt lại khan hiếm, khiến việc hỏa táng gần như bất khả thi với người dân bình thường.
Mặt khác, trên bầu trời Tây Tạng luôn có sự hiện diện của những đàn kền kền – loài chim được người dân xem là “thiên sứ”. Và đó chính là khởi nguồn cho hình thức điểu táng độc đáo. Với họ, dâng hiến thi thể cho loài chim này không phải là sự vứt bỏ mà là một nghi lễ cúng dường cuối cùng, nơi thân xác trở thành món quà từ bi cho sự sống tiếp tục sinh sôi.
Tục thiên táng Tây Tạng không phải là kết thúc mà là sự hiến dâng và tiếp nối
Nếu tháp táng được dành riêng cho các Lạt Ma, bậc cao tăng, thể xác họ được giữ nguyên, đặt trong bảo tháp để người đời chiêm bái thì địa táng thường áp dụng cho người chết vì tai nạn, dịch bệnh hoặc những ai bị cho là không đủ thanh tịnh để thực hiện điểu táng. So với hai hình thức đó, thiên táng là cách để người dân bình thường thể hiện niềm tin và lòng từ bi, không phân biệt địa vị, miễn là còn đủ lòng thành.
Nghi thức điểu táng Tây Tạng diễn ra như thế nào?
Ở Tây Tạng, điểu táng được thực hiện theo hai hình thức: đơn giản và long trọng. Cả hai hình thức này đều diễn ra trên những ngọn núi cao, thường là vào lúc bình minh – thời điểm linh thiêng để tiễn đưa một kiếp người.
- Với hình thức cơ bản, người dân làng hoặc dân du mục ở vùng hẻo lánh sẽ vệ sinh thi thể sạch sẽ và mang lên núi. Thiên táng cơ bản không có nhiều nghi lễ phức tạp, đàn kền kền sẽ tự tìm đến và “tiếp nhận” thân xác người mất. Mọi việc diễn ra trong yên lặng, với sự chứng kiến trang nghiêm từ người thân.
- Với hình thức long trọng (thường dành cho các bậc lạt ma, người có thân phận, đại vị tôn quý), cách thiên táng của người Tây Tạng được thực hiện như sau:
- Thi thể sau khi vệ sinh sạch sẽ được đặt ngồi thiền suốt 24 giờ, bên cạnh là lời tụng kinh mantra của bậc Lạt Ma để linh hồn sớm được giải thoát. Trong suốt quá trình này, thân nhân phải giữ một khoảng cách nhất định với người mất, không được khóc lóc và bi lụy để họ có thể ra đi thanh thản.
- Sau đó, thi thể được quấn vải trắng và đưa lên núi bởi một người thân hoặc bạn hữu.
- Khi đến nơi, các Rogyapa (người chuyên thực hiện nghi thức) sẽ đốt cây bách xù nhằm tạo mùi thơm dẫn dụ kền kền và tiến hành chia tách thi thể một cách thành thục và cẩn trọng. Riêng phần xương còn lại sẽ được giã nhỏ, trộn với bột lúa mạch để đàn kền kền dễ tiếp nhận.
Cách thiên táng của người Tây Tạng
Nhiều người tin rằng, chứng kiến toàn bộ tục thiên táng ở Tây Tạng là cách mạnh mẽ nhất để đối diện với cái chết và thấu hiểu tính vô thường của đời sống. Chính vì vậy, những du khách tham gia tour Tây Tạng của Offtrack Travel thường tham gia và chứng kiến toàn bộ nghi lễ này, không chỉ để hiểu và “cảm” về nét văn hóa Tây Tạng đặc trưng của vùng đất thiêng, mà còn chạm đến cái nhìn sâu sắc về nhân sinh và lẽ sống.
Bài viết liên quan: Kinh nghiệm du lịch Tây Tạng đắt giá giành cho bạn
Ý nghĩa tôn giáo trong nghi thức thiên táng của người Tây Tạng
Với người Tây Tạng, thiên táng không chỉ là cách tiễn đưa người đã khuất, mà còn là nghi lễ mang đậm giá trị tâm linh. Nghi thức này thể hiện rõ triết lý vô thường – vô ngã – luân hồi trong Phật giáo Kim Cương Thừa – dòng Phật giáo phổ biến tại Tây Tạng.
Theo tín ngưỡng địa phương, kền kền không đơn thuần là loài chim ăn xác. Chúng được tôn vinh như những Dakini (Không Hành Nữ), biểu tượng của trí tuệ giác ngộ và năng lượng siêu hình. Kền kền đóng vai trò như những “thiên sứ”, mang linh hồn người chết rời khỏi trần thế để đến cảnh giới thanh tịnh.
Chính vì vậy, việc hiến tặng thân xác cho kền kền được xem là hành động cao quý và giàu công đức. Đây cũng là cách người đã khuất tiếp tục thực hành giáo lý Tong-Len (Cho và Nhận), dâng tặng những gì còn lại để gieo phước lành cho đời sau.
Phong tục thiên táng của người Tây Tạng thể hiện triết lý vô thường – vô ngã – luân hồi
Trong trường hợp đàn kền kền không đến hoặc bỏ lại phần thi thể, nghĩa là linh hồn chưa thực sự giải thoát. Khi đó, các Lạt Ma sẽ làm lễ hỏa táng, tụng kinh để dẫn dắt linh hồn vượt qua những ràng buộc cuối cùng.
Đặt tour du lịch Tây Tạng giá tốt, hấp dẫn tại Offtrack Travel
Nếu bạn đang tìm kiếm một hành trình không chỉ để thưởng ngoạn cảnh đẹp mà còn để thức tỉnh nội tâm, khám phá chiều sâu văn hóa cà ẩm thực ở Tây Tạng và tín ngưỡng thì tour du lịch Tây Tạng của Offtrack Travel thiết kế chuyên biệt chính là cánh cửa dẫn lối đến một thế giới khác biệt.
Thực tế, đường đến Tây Tạng không hề dễ dàng. Không chỉ bởi thiên nhiên và điều kiện khắc nghiệt, thủ tục để đến Tây Tạng cũng chính là một rào cản với nhiều du khách. Những yêu cầu vô cùng khắt khe về giấy phép, thủ tục cũng như các quy định nghiêm ngặt về lộ trình và điều kiện an ninh đặc biệt đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Những trở ngại, khó khăn này chính là điều làm tăng thêm giá trị cho hành trình đi Tây Tạng. Mỗi bước chậm rãi tiến vào Tây Tạng tựa như đang bước vào một vùng đất thiêng liêng, nơi mà chỉ những ai thực sự đam mê, kiên trì và quyết tâm, cả về thể lực lẫn tinh thần mới có thể theo đuổi.
Offtrack Travel mang đến tour Tây Tạng thiết kế riêng biệt, khám phá chiều sâu văn hoá và ẩm thực
Đặt tour Tây Tạng tại Offtrack Travel, du khách sẽ nhận được sự hỗ trợ từ A đến Z:
- Visa Tây Tạng trọn gói A–Z: Hỗ trợ xử lý các thủ tục phức tạp, bao gồm giấy phép du lịch đặc biệt vào khu vực Tây Tạng.
- Hành trình chuyên sâu, không đại trà: Không chạy theo số lượng điểm đến, mỗi ngày trong tour là một câu chuyện mới, từ tu viện Potala huyền thoại đến những thung lũng hẻo lánh nơi người Tây Tạng sống trọn với niềm tin Phật pháp.
- Giá tour hợp lý, linh hoạt: Du khách có thể tối ưu chi phí thông qua dịch vụ ghép nhóm chất lượng cao, kết nối cùng những người bạn đồng hành giàu trải nghiệm hoặc thiết kế tour riêng theo yêu cầu.
- Hướng dẫn viên am hiểu & tận tâm: Không chỉ dẫn đường, hướng dẫn viên của Offtrack còn là người kể chuyện sống động, giúp bạn hiểu được chiều sâu thực sự của vùng đất linh thiêng này.
Nhìn chung, tục thiên táng ở Tây Tạng là biểu hiện sâu sắc của tín ngưỡng, triết lý sống và tinh thần từ bi của người dân nơi đây. Đó là cách họ tiễn biệt người đã khuất bằng lòng thành, sự buông bỏ và niềm tin tuyệt đối vào vòng luân hồi, nơi cái chết không phải là sự kết thúc mà là một khởi đầu mới. Nếu bạn khao khát được chạm tay vào chiều sâu văn hóa bản địa, hiểu rõ hơn về Phật giáo Kim Cương Thừa cũng như chính bản thân mình qua mỗi hành trình, đi tour Tây Tạng cùng Offtrack Travel là cơ hội hoàn hảo để khám phá vùng đất thiêng một cách trọn vẹn và chân thực nhất.
